TÜM DERGİLER

Araştırma-Yayın Etiği

• İnsan Hakları Yıllığı, çalışmaların yayın sürecinde, yazarların, hakemlerin ve editörlerin aşağıda yer alan "bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı genel eylemlerde bulunmamasını bekler. 

• Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı genel eylemler (Yükseköğretim Kurulu Üniversiteler Arası Kurul Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesinden alınmıştır.) 

a) İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini, bilimsel etik kurallarına uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak, 

b) Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek, 

c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek, 

d) Mükerrer yayım: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak, 

e) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak belirli sınav değerlendirmelerinde ve akademik teşvik ve terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,

f) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri makale yazarlarına eklemek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek, 

g) Diğer etik ihlali türleri: Destek alınarak yürütülen araştırmaların yayınlarında destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile onların araştırmadaki katkılarını açık bir biçimde belirtmemek, insan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hakem olarak incelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri yayınlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak, bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak, tamamen dayanaksız, yersiz ve kasıtlı etik ihlali suçlamasında bulunmak (YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 8) 

• İnsan Hakları Yıllığı, ilgili tarafların "bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı genel eylemler" dışında aşağıda yer alan sorumluluklara da uymasını bekler. Yazarların Etik Sorumlulukları • İnsan Hakları Yıllığı’na çalışma gönderen yazar(lar)ın aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir: 

• Dergiye gönderilen makalelerin insan hakları alanında özgün çalışmalar olması gerekmektedir. 

• Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde yollama (atıf) yapmalıdır. 

• Makaleye fikren katkıda bulunmayan kişiler yazar olarak belirtilmemelidir. Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilmemelidir. 

• Yazar(lar), başka yerde yayımladıkları veya yayımlanmak üzere gönderdikleri bir makalesini ya da aynı anda birden fazla makalesini İnsan Hakları Yıllığı’na göndermemelidir. 

• Yayımlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişiler editörlere bildirilmeli ve nedenini açıklanmalıdır. 

• Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin bilgi veya ham veri talep edilebilir, böyle bir durumda yazar(lar) beklenen veri ve bilgileri editörler kuruluna, yayın ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmalıdır. 

• Yazar(lar)ın, değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmesi gerekir. 

• Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler. 

• Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir. 

• Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdır. Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları 

• İnsan Hakları Yıllığı editörü ve editör kurulu üyelerinin aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir: Genel görev ve sorumluluklar : 

• Editör Kurulu üyeleri, dergide yayınlanması için gönderilen tüm çalışmaların yayın sürecinin sağlıklı şekilde yürütülmesinden sorumludur. Bu çerçevede Editörler Kurulu üyeleri, kamu yararını gözeterek ve bağımsız olarak karar vermelidir. 

• Editörler Kurulu üyeleri, dergiyi sürekli geliştirmeye ve yayın kalitesini arttırmaya çaba gösterirler. 

• Editörler Kurulu üyeleri, yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlar. 

• Editörler Kurulu üyeleri, dergi ve yayın süreci hakkında yazarların, hakemlerin ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya çaba gösterirler. 

• Editörler, dergi yayın süreçlerini yayın politikaları ve kılavuzlara uygun işletilmesini sağlar, süreçte görev alanları yayın politikaları konusundaki gelişmelerden bilgilendirir. 

• Editörler, Dergiye iletilen yakınmaları inceler ve gerekli açıklamaları yaparlar. 

• Kişisel verilerin korunması: Editörler, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar. 

• İnsan ve hayvan haklarının korunması: Editörler; değerlendirilen çalışmalarda insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışma katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalarda izinleri olmadığı durumlarda makaleyi reddederler. 

• Fikri mülkiyet haklarının korunması: Editörler; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür. Ayrıca editörler yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla ve bu kapsamda özgünlük denetimi yapmakla yükümlüdür. 

• Olası suistimal ve görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alma: Editörler; olası suistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşır. Yazarlara karşı görev ve sorumluluklar : 

• Editörler, yazarlara kendilerinden ne beklendiğine ilişkin yayım ve yazım kuralları ile örnek şablonu sürekli güncellemelidirler. 

• Dergide yayınlanmış çalışma yazarlarının telif hakları korunmalıdır. 

• Başvurusu yapılan çalışma ciddi sorun olmadıkça, ön değerlendirme aşamasına alınmalıdır. Bu süreçte, makalenin dilbilgisi, noktalama ve/veya yazım kuralları (kenar boşlukları, uygun şekilde referans gösterme, vb.) açısından tekrar gözden geçirilmesi gerektiğine karar verilirse, yazarlar bu konuda bilgilendirilmeli ve gerekli düzeltmeleri yapabilmeleri için kendilerine zaman tanınmalıdır. 

• Çalışma ile ilgili ciddi sorun olmadıkça, olumlu hakem önerilerini göz ardı edilmemelidir. 

• Çalışma ile ilgili ciddi sorun olmadıkça, önceki editörlerce verilen kararlar değiştirilmemelidir. 

• Kör hakemlik bağlamında yazarların kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır. 

• Eser değerlendirme süreci mutlaka yayınlanmalı ve editörler tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek sapmaların önüne geçmelidir. 

• Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır. 

• Editör Kurulu üyeleri, intihal ve atıf çeteciliği gibi bilimsel ve etik olmayan davranışları engellemek amacıyla önlemler almalıdır. 

• Editörler Kurulu üyeleri, makaleler ile ilgili herhangi bir karar verirken (yayınlanma, ret vb.), makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar. Editör veya editörler kurulu, hiçbir gerekçeyle eser sahiplerinin ırkını, etnik kökenini, cinsiyetini, cinsel yönelimlerini, düşünce ve inançlarını dikkate alamaz. 

• Editörler, derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular. Her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar. 

• Editörün, yazarların ifade özgürlüğünü desteklemesi gerekmektedir. 

• Editör ve editör kurulu, dergide yayınlanması için gönderilen eserleri dergi yazım kuralları bakımından değerlendirmelidir. 

• Editörler, Dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar. Hakemlere karşı olan görev ve sorumluluklar : 

• Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir. 

• Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamalıdır. 

• Yazarlar ve hakemler arasında çıkar çatışması veya çıkar birliği olup olmadığını gözetmek durumundadır. 

• Kör hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır. 

• Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir. 

• Editörler, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olurlar. 

• Akademik nezaket kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler. Yayın Kuruluna karşı olan görev ve sorumluluklar : 

• Yeni yayın kurulu üyelerini, katkı sağlayabilir ve uygun nitelikte belirlemelidir. 

• Yayın kurulu üyelerinin uzmanlık alanına uygun çalışmaları değerlendirme için göndermelidir. 

• Yayın kurulu ile düzenli olarak etkileşim içerisinde olmalıdır. 

• Yayın kurulu üyelerinin çalışmaları tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirmelerini sağlamalıdır. 

• Yayıncıya karşı olan görev ve sorumluluklar 

• Yayıncı ve Editörler Kurulu arasındaki ilişki bağımsızlık ilkesine dayanır, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsızdır. Okuyuculara karşı olan görev ve sorumluluklar : 

• Editör veya editör kurulu üyeleri, dergide yayımlanan makalelerin türünü (araştırma makalesi, karar incelemesi vb.) ve hakemli olup olmadığını açıkça belirtmelidir. 

• Editör veya editör kurulu üyeleri, okuyucudan gelen geri bildirimleri dikkate almak ve açıklayıcı bilgi vermekle yükümlüdürler. 

• Akademik yayın bütünlüğünü sağlamalıdır. Makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar. Hakemlerin Etik Sorumlulukları 

• İnsan Hakları Yıllığı’na gönderilen tüm makaleler çift taraflı kör hakemlik süreci ile değerlendirilmektedir. Çift taraflı kör hakemlik, yansız, nesnel ve bağımsız bir değerlendirme sürecinin sağlanabilmesi için yazarların hakemlerden, hakemlerin de yazarlardan gizli tutulması anlamına gelmektedir. Hakemlere makaleler değerlendirilmek üzere DergiPark sisteminden veya ihy@hbv.edu.tr e-mail adresinden iletilmektedir. Hakemlerin, değerlendirdikleri makalenin insan hakları alanına katkısı ve makalenin yayımlanabilir olup olmadığına ilişkin kararları ve bu kararlarına ilişkin gerekçelerini içeren bir form doldurmaları gerekmektedir. 

• İnsan Hakları Yıllığı’na gönderilen çalışmalar için hakemlik yapan kişilerin aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir: 

• Hakemler yalnız uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir. 

• Hakem değerlendirmesi yapmak üzere davet alan bir hakem, ilgili çalışma için hakemlik yapıp yapamayacağını en kısa sürede editöre bildirmelidir. 

• Hakemler eserleri tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirmekle yükümlüdürler. 

• Hakemler, incelemek üzere görevlendirildikleri bir eserde yer alan bilgileri, eser sahibinin açık izni olmaksızın, yayınlanmadan önce başkalarıyla paylaşamazlar ve kullanamazlar. İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilir. 

• Hakemler, herhangi bir çıkar çatışması-çıkar birliği fark ettiklerinde, editörü bilgilendirmeli ve ilgili makalenin hakemliğini yapmayı reddetmelidirler. 

• Hakemlerin hazırladıkları “Değerlendirme Formu”nda kullandıkları üslubun kibar, saygılı ve bilimsel olması gerekmektedir. Hakemler düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlardan kaçınmalıdırlar. Hakemlerin bu tür bilimsel olmayan yorumlarda bulundukları tespit edildiğinde, yorumlarını yeniden gözden geçirmeleri ve düzeltmeleri için editör ya da editörler kurulu tarafından kendileriyle iletişime geçilebilmektedir. 

• Hakemlerin değerlendirdikleri makalenin yayımlanabilir olup olmadığına ilişkin kararları ile kararlarına ilişkin gerekçelerini Değerlendirme Formunda belirtmeleri gerekmektedir. 

• Hakemlerin, değerlendirmelerini kendilerine tanınan süre içinde tamamlamaları gerekmektedir. 

• Hakemler, daha önce yayınlanmış herhangi bir çalışma ya da bilgiyle benzerliği olan yayınların farkedilmesi durumunda editörleri bilgilendirmelidirler. Yayıncının Etik Görev ve Sorumlulukları 

• İnsan Hakları Yıllığı, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi tarafından yayınlanmaktadır. Yayıncının etik sorumlulukları aşağıdaki gibidir: 

• Yayıncı, İnsan Hakları Yıllığı’nda makale yayımlama sürecinde karar merciinin ve hakemlik sürecinin editörün sorumluluğu olduğunu kabul eder. 

• Yayıncı derginin web sayfasında derginin açık, elektronik ve ücretsiz erişimini sağlar. 

• Editör, Rektör tarafından, en az doktor unvanına sahip Üniversite öğretim elemanları arasından üç yıl süre için görevlendirilir. Gerekli görülmesi durumunda ilgili birim yöneticisi editörü değiştirebilir. Görevi sona eren editör yeniden görevlendirilebilir. Editör, ihtiyaç duyması hâlinde alt editörler görevlendirebilir. 

• Dergide yayımlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenir.